Kategori: Makaleler

Jack Grealish Tekmelik Takıyor mu? Bir Antropolojik Perspektif Kültürler, tarih boyunca farklı ritüeller, semboller ve toplumsal normlarla şekillenmiş ve bireylerin kimliklerini belirlemiştir. Bir futbolcunun, örneğin Jack Grealish’in, maç sırasında hangi ekipmanları kullandığı ve bu ekipmanların taşıdığı anlam, yalnızca sporun kendisiyle değil, aynı zamanda kültürel pratiklerle de ilişkilidir. Tekmelik gibi unsurlar, futbolun modern dünyasındaki sadece işlevsel değil, sembolik ve ritüel bir anlam taşıyan öğelerdir. Bir antropolog olarak, bu tür sembolik davranışları ve pratikleri, toplumların nasıl şekillendiğini ve bireylerin bu toplum içindeki kimliklerini nasıl ifade ettiğini anlamak için derinlemesine incelemek isterim. Jack Grealish’in tekmelik takma alışkanlığı üzerinden, sporun kültürel bağlamını daha yakından…

Gömülü Sistem Nedir, Örnekleri Nelerdir? Edebiyatın Dönüştürücü Diliyle Bir Teknoloji Okuması Kelimeler, insanın dünyayı anlamlandırma biçimidir. Her harf bir yapı taşı, her cümle bir sistemdir. Bir edebiyatçı için dil, yalnızca ifade aracı değil; düşüncenin devre kartıdır. İşte bu yüzden gömülü sistem kavramına baktığımızda, onu yalnızca mühendisliğin değil, anlatının ve kurgunun da bir metaforu olarak görebiliriz. Çünkü her öykü, kendi içinde işleyen bir sistemdir — tıpkı bir makine gibi, görünmez bağlantıların uyumuyla çalışır. Edebiyatın Gömülü Kodları Bir romancı, karakterlerini yaratırken aslında bir “yazılım mühendisi” gibi davranır. Karakterlerin davranışları, içsel devreler gibidir; bir tetikleyici, bir duygusal sensör onları harekete geçirir. Gömülü sistem…

Göl Nedir ve Nasıl Oluşur? – Kaynakların Ekonomisinde Doğal Bir Denge Bir ekonomist olarak bazen bir göle bakarım ve şunu düşünürüm: “Doğa da aslında kendi piyasasını kurmuştur.” Kaynakların sınırlılığı ve tercihlerin sonuçları sadece insanlar için değil, doğa için de geçerlidir. Her göl, suyun bir yerde kalmayı seçtiği, birikmeyi tercih ettiği bir ekonomik hikâyedir. Bir gölün oluşumu, tıpkı bir piyasanın şekillenmesi gibi; arz, talep ve dengenin bir ürünüdür. Ekonomi bilimi bize, her kaynak tahsisinin bir fırsat maliyeti olduğunu öğretir. Doğada da böyledir: su, akmak yerine bir yerde kalmayı seçtiğinde, bir doğal sermaye birikimi yaratır. O hâlde soralım: Göl nedir ve nasıl…

Hanne Ne Demek TDK? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Anlam Yolculuğu Hayatın içinde karşımıza çıkan kelimelerin her biri, bir hikâye taşır. Kimi zaman bir kültürün derin izlerini, kimi zaman da insana dair ortak duyguları barındırır. “Hanne” de bu kelimelerden biri. İlk bakışta sade, hatta sıradan görünen bu kelime, aslında hem yerel hem evrensel düzlemde anlam katmanlarıyla doludur. Gelin birlikte, “Hanne ne demek TDK?” sorusunun ötesine geçip bu kelimenin hem kültürel hem de insani yönlerine bakalım. — TDK’ya Göre Hanne Ne Demek? Türk Dil Kurumu’na göre “Hanne”, Arapça kökenli bir isimdir ve genellikle “şefkatli, merhametli, içten seven kadın” anlamına gelir. Dini…

Dilber Dudağı Tatlısı İsmi Nereden Gelir? Bilimsel Merakla Bir Tatlının Hikâyesi Bazı yemek isimleri vardır, duyduğunuz anda merak uyandırır. “Dilber dudağı” da tam olarak öyle. Tatlının adını ilk duyduğunuzda ya gülümser ya da “Kim koydu bu ismi acaba?” diye düşünürsünüz. Ben de tam bu merakla yola çıktım: Bu ismin arkasında sadece bir mutfak hikâyesi mi var, yoksa dil, kültür ve biyoloji açısından da açıklanabilecek bir fenomen mi? Gelin, bu tatlıya hem bilimsel hem kültürel bir lensle birlikte bakalım. — Gastronomik Gözle: Tatlının Yapısı ve Şekli Bilimsel olarak bakarsak, “Dilber dudağı” tatlısı şekil itibarıyla simetri ve estetikle doğrudan ilişkili bir yiyecek.…

Giritliler Türk Müdür? Antropolojinin büyülü dünyasında, insanların farklı kimlikler ve kültürlerle nasıl şekillendiğini anlamak oldukça heyecan vericidir. Her bir toplum, kendi kökenlerine, tarihine ve geleneklerine sahip olarak, kendini dünyaya birer benzersiz varlık olarak tanıtır. Girit, bu bağlamda, hem bir kültür mozaiği hem de çok katmanlı bir kimlik yapısına sahip olmuştur. Peki, Giritliler Türk müdür? Bu sorunun cevabını bulmaya çalışırken, sadece etnik kökenlere değil, ritüellere, sembollere, topluluk yapısına ve kimliğe de bakmamız gerekir. Gelin, Giritli kimliğini antropolojik bir bakış açısıyla inceleyelim. Girit’in Tarihsel Dönemleri ve Etnik Karışım Girit, tarih boyunca birçok farklı medeniyetin etkisi altında kalmış bir adadır. Antik Yunan, Roma…

Gezi Yazısı ve Seyahatname: Anlatıların Dönüştürücü Gücü Kelimenin gücü, bir insanın dünyayı keşfetmesinin, hem fiziksel hem de ruhsal bir yolculuk yapmasının en etkili aracıdır. Anlatılar, sadece bir yerin coğrafi sınırlarını değil, aynı zamanda insan ruhunun en derin köşelerini de keşfeder. Bir gezi yazısının, okuru bambaşka bir dünyaya sürükleyebilme gücü vardır. Yazan kişinin bakış açısı, kelimeleriyle bir bölgenin kimliğini, tarihini, kültürünü ve bazen de insanlarını şekillendirir. İşte bu, gezi yazısının ya da seyahatnamenin edebi değerini ortaya koyar. Gezi yazısı ya da seyahatname, bir yazarın farklı coğrafyalarda yaptığı gezileri ve bu gezilerde yaşadığı deneyimleri edebi bir dilde aktardığı metinlerdir. Bu tür yazılar,…

Havale geçirmenin ne anlama geldiğini ilk kez bir yakınında gören kişi, genellikle hayatının en unutulmaz anlarından birini yaşar. İnsan bir anda paniğe kapılır, kalbi hızla çarpar ve aklına gelen ilk şey “Buna ne sebep oldu? Bundan sonra ne olacak?” olur. Bu yazıyı, hem bilimsel verilerle hem de gerçek hayat hikâyeleriyle süsleyerek sizlerle paylaşmak istiyorum. Çünkü havale geçirmek yalnızca bir anlık sağlık krizi değildir; bedensel, zihinsel ve duygusal boyutları olan bir deneyimdir. Havale Geçirmek Nedir? Havale, beynin elektriksel aktivitesindeki ani düzensizlik sonucu ortaya çıkan bir nöbettir. Tıp literatürüne göre, her 100 kişiden yaklaşık 8’i hayatının bir döneminde en az bir kez…

Hamsi Buğulamaya Ne Konur? Sofradan Topluma Uzanan Bir Soru Bir sofranın etrafına oturmak bazen bir toplumun aynasına bakmaktır. Ben de bugün o aynaya, sade ama derin bir soruyla bakmak istiyorum: Hamsi buğulamaya ne konur? Evet, bu bir yemek sorusu gibi görünür. Ama biraz derinleşince, kültürün, cinsiyetin, hatta adaletin dokunduğu bir meseleye dönüşür. Bir Tencerede Sadece Balık Değil, Toplum da Pişer Hamsi buğulama, Karadeniz’in mutfak geleneğinde “eşitlik” gibi işler. Her malzemenin bir yeri, bir rolü, bir sesi vardır. Soğan söze başlar, domates dengeyi getirir, limon ferahlık verir, hamsi ise hepsini bir araya tutan kalptir. Ama dikkat edin: Her evde “ne konur”…

Düzce’nin Merkez İlçesi Hangisi? Tarihsel Arka Plan ve Güncel Tartışmalar Işığında Bir Kent Okuması Düzce’yi anlamanın en yalın yolu, önce merkezini tanımlamaktan geçer. Soruyu açık kılalım: Düzce’nin merkez ilçesi “Düzce Merkez” (Düzce District) olarak adlandırılır; ilçe merkezi de bizzat Düzce kentidir. Resmî envanter ve idari kaynaklar, “Merkez” ilçeyi ilin çekirdeği olarak gösterir. [1] Tarihsel Arka Plan: Depremin Ardından Gelen İdari Dönüşüm Düzce, 12 Kasım 1999 depremi sonrasında yürütülen yeniden yapılanma ve idari düzenlemelerle 9 Aralık 1999’da Türkiye’nin 81. ili statüsünü kazandı. Bu kırılma, kentsel yönetimin ölçeğini ve işleyişini kökten etkiledi; “Merkez” ilçenin rolü, afet sonrası planlama ve hizmet sunumunun ana…